GÖK TANRI

Eylem Karaboğan

Gök Tanrı Gök Türklerin inandığı bir din inancıdır. Gök Türkler hayvancılıkla uğraştığı ve göçebe olduklarından dolayı toprakla birebir yaşam halinde oldukları için Gök Tanrı dinini benimsemişlerdir. Gök Tanrı dini aynı zamanda bütün Türk boylarının kültürü haline gelmiştir. Gök Tanrı'ya inanan Türk boyları; Gök Türkler, Uygurlar, Kunlar ve  Tabgaçlar'dır. Gök Tanrı'ya göre tanrı tektir ve eşi benzeri yoktur. Türkler bu inanıştan dolayı asla putlara tapmamışlardır. Bu inanış şeklinden dolayı da Altay Türkleri de kıyamet gününün yaşanılacağına ve tanrıdan korkmayacaklarına yemin etmişlerdir. Gök Tanrı dini şu an inandığımız İslam dinine oldukça benzemektedir. 

Gök Tanrı İnancı Orta Asya kökenli bir dindir. Sibirya ve Doğu Asya'nın bazı kısımlarında yer alır. Gök Tanrı inancı ayrıca Türk ve Moğol Devletlerinde şu an olan inanç biçiminden önceki yaygın olan inanış biçimidir. Bu inanışım kökleri Hun Türkleri'ne kadar dayanmaktadır. Ayrıca Türk Tarihi'nde Kut Anlayışı olarak da tabir edilir. Bozkurt ve Güneş figürü Tanrı tarafından Türklere gönderilmiş olan bir hediye olarak düşünülmüştür. Bu inanışa göre ruhumuz ölümsüz olarak kabul edilmiştir. İyi olarak ölenlerin cennete, kötü olarak ölenlerin de cehenneme gidileceğine inanılmıştır. 

 Gök Tanrı inancında yılda 4 defa ayin yapılır. Bunlar; Yeni Yıl(21 Mart), Güneş Bayramı(21 Haziran), Ay Bayramı(21 Eylül) ve Tankha(21 Aralık)'da yapılan ayinlerdir. Yeni Yıl güneş karşılama yani diğer adıyla Nevruz'dur. Güneş Bayramı en uzun gün yapılandır. Bu ayin çayırlarda yapılmaktadır. Bu ayinde ise gelecek yıldan dilek dilenir. Ay Bayramı kış aylarına geçerken sulak yerlerde yapılır. Bu ayinin amacı temiz saf enerji gücünü insanın kendi vücuduna çekme ayinidir. Kişi kendini arınmış hisseder. Tankha ise tek yapılan bir ayindir. Tankha'yı yapan kişi geleceği görebilmektedir. Sakıncalı bir ayin olduğundan evde tek başına yapılır. Bu ayinler genel olarak ölmüş atalarımızın adına yapılır. Onların ruhunun huzur bulması için içten en iyi dileklerle yapılmaktadır. Ayinlerde kımızlar dağıtılır özlü deyişler söylenir sazlar çalınır.

Kaynakça:http://www.mynet.com/cevaplar/sorular-cevaplar/gok-tanri-inanci-nedirgok-tanri-dini-gok-turklerin-inanip-kabul-ettigi-bir-dindirturkler-daha-cok-hayvancilik-ve-gocebelikten-dolayi-direk-toprakla-ic-ice-olduklarindan-bu-dine-onem-vermisler-ve-bu-d/6579034

http://tengriciturkiye.blogspot.com/2016/08/gok-tanr-inancnda-ibadetler.html

https://www.turktoyu.com/turkler-de-tengricilik-ve-goktanri-dini#:~:text=K%C3%B6k%20Tengri%20(G%C3%B6k%20Tanr%C4%B1)%20%C4%B0nanc%C4%B1,bu%20Tanr%C4%B1%20taraf%C4%B1ndan%20yetkilendirildi%C4%9Fi%20d%C3%BC%C5%9F%C3%BCn%C3%BClm%C3%BC%C5%9Ft%C3%BCr.